Türkiye, Mozambik’in Kara Gün Dostudur

Mozambik Cumhurbaşkanı Filipe Nyusi ile görüşmesinin ardından açıklamalarda bulunun Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Mozambik, bağımsızlığını kazanmasının ardından yaşadığı zor günleri geride bırakmış, bundan sonra aydınlık yarınlara bakan bir ülke konumuna gelmiştir. Kültürel zenginliği ve barındırdığı büyük ekonomik potansiyelle Mozambik, Afrika kıtasının istikrarlı ülkelerinden biri olmayı başarmıştır” dedi.

Afrika turunun ikinci durağı Mozambik’te bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mozambik Cumhurbaşkanı Filipe Nyusi ile baş başa görüştü ve heyetler arası görüşmelere başkanlık etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Nyusi Türkiye ile Mozambik arasında yapılan anlaşmaların imzalanmasının ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

“BU ZİYARETİN İKİ ÜLKE MÜNASEBETLERİNİ GÜÇLENDİRMESİ EN BÜYÜK TEMENNİMDİR”

Cumhurbaşkanı Nyusi’ye özellikle şahsına, heyetine göstermiş olduğu ev sahipliği için teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bugün gerek ikili gerekse heyetler arası yapmış olduğumuz görüşmelerle Türkiye-Mozambik, 'bugüne kadar geldikleri nokta ve bundan sonra varacakları nokta ne olabilir?' bunları görüşme fırsatını yakaladık” dedi.

Türkiye'den Mozambik'e ilk defa bir Cumhurbaşkanı olarak kendisinin geldiğini ve bundan sonraki sürecin üst düzeyde çok daha farklı yürüyeceği inancını taşıdığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Cumhurbaşkanı Nyusi ile 2014 yılında özel bir ziyaret vesilesiyle Türkiye'de bulunduğu sırada bir araya gelmiş ve bir verimli görüşme yapmıştık. Üç yıl aradan sonra bu kez cumhurbaşkanı sıfatıyla geliyorum. Bu tarihî ziyaretin iki ülke münasebetlerini güçlendirmesi en büyük temennimdir” diye konuştu.

“MOZAMBİKLİ DOSTLARIMIZIN YANINDA OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ”

Mozambik'in bağımsızlığını kazanmasının ardından yaşadığı zor günleri geride bırakıp, bundan sonra aydınlık yarınlara bakan bir ülke konumuna geldiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kültürel zenginliği ve barındırdığı büyük ekonomik potansiyelle Mozambik, Afrika kıtasının istikrarlı ülkelerinden biri olmayı başarmıştır” ifadelerini kullandı.

Mozambik'te farklı kültürlerden, inançlardan, etnik kökenden insanın aynı çatı altında barış ve huzur içerisinde yaşadığına dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti: “Kıtada gerilimlerin arttığı, çatışmaların yaşandığı bir dönemde bu büyük bir kazanımdır. Birlik ve dayanışma süreci olduğu müddetçe Mozambik'in geleceği çok daha aydınlık olacaktır. Bu ülkenin içinde bulunduğu bazı güçlerin veyahut da güçlüklerin geçici olduğu kanaatindeyim. Nitekim Mozambik, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin unsurlarını 5 yıllık stratejik programına yansıtmıştır. 2030 hedefleri doğrultusunda çabalarını sürdürmekte, Mozambik millî marşında olduğu gibi yeni bir geleceği taşlarını üst üste koyarak inşa etmekte kararlıdır. Biz de Türkiye olarak bu süreçte Mozambikli dostlarımızın yanında olmaya devam edeceğiz.”

“ÖNEMLİ ANLAŞMALARA İMZA ATILDI”

Cumhurbaşkanı Nyusi ile yaptığı görüşmede geleceğe dair vizyonunu kendileriyle paylaşma fırsatı bulduğunun altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bölgesel ve uluslararası konularda yaşadığımızın tecrübelerimiz var. Yaklaşık 11 yıllık başbakanlığım dönemi, ardından üç yıla kadar cumhurbaşkanlığı dönemimde edindiğim ulusal, uluslararası tecrübelerimizi Sayın Cumhurbaşkanı Nyusi ile paylaştım. Özellikle de ekonomi alanında yaşadığımız sıkıntılar vardı ve 'bunları nasıl aştık, bugünlere nasıl geldik' bunları paylaşma fırsatım oldu. Özellikle de IMF noktasındaki düşüncelerimi paylaştım, çünkü görevime geldiğimizde bizim IMF'ye borcumuz 23,5 milyar dolardı. Mozambik'in de yaklaşık 1,5 milyar dolar borcu olduğunu öğrendim. Tabii bir faiz ve enflasyon sarmalının olduğunu da gördüğüm için bu konuda da nasıl biz buralardan sıyrıldık ve bu konuda ne gibi adımlar atılması lazım bunları da paylaşma fırsatımız oldu” dedi.

İlgili bakanların birbirleriyle verimli görüşmeler gerçekleştirdiklerini, bundan sonraki süreçte de bu görüşmelerin devam ettirilmesinin faydasına inandığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilgili bakanların vize, ekonomi, ticaret gibi 6 farklı alanda önemli anlaşmalara imza attığını bildirdi.

“TECRÜBELERİMİZİ, AFRİKALI KARDEŞLERİMİZLE PAYLAŞMAYA HAZIRIZ”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, özel sektör temsilcileriyle bir araya geleceklerini belirterek, 150 kadar özel sektör temsilcisinin Mozambik'te bulunduğunu, içerisinde her sektörden yatırımcının olduğunu ifade etti.

İnşaat sektörünün ötesinde HES'ler, rüzgâr ve güneş enerjisiyle, hidroelektrik ve termik santrallerle temayüz etmiş firmaların bulunduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bütün bunlarla Mozambik'te ne gibi yatırımlar yapılırsa, ülkenin çok daha güçlü bir konuma gelmesi gerektiği hususunu görüştüklerini kaydetti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bunu 'kazan-kazan esasına göre yapmalıyız' diye düşünüyorum. Onun için Mozambikli iş adamlarıyla, Türk iş adamlarının dayanışma içerisinde gerek Mozambik'te, gerek Türkiye'de, gerekse üçüncü ülkelerde birçok adımı dayanışma hâlinde atabiliriz, atmalıyız diye düşünüyorum. Bizler bu alanlardaki tecrübelerimizi Afrikalı kardeşlerimizle paylaşmaya hazırız” diye konuştu.

“TİCARET HACMİNİ 500 MİLYON DOLARA ÇIKARMAMIZ İKİ ÜLKE İÇİN İSABETLİ OLACAKTIR”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı’nın (TİKA) Maputo'da ofis açmak istediğini, Cumhurbaşkanı Nyusi'ye özellikle bunu ifade ettiğini aktardı. TİKA'nın, dünyanın dört bir yanında yürüttüğü başarılı çalışmaları, Mozambik'in ihtiyaçları temelinde ve makamlarla iş birliği hâlinde sürdüreceğine inandığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İlişkilerimizi ve iş birliğimizi eşit ortaklık ve karşılıklı saygı kazan-kazan esasına göre ilerletmeye özen gösteriyoruz. Bu anlayış bize kalıcı ilişkiler ve dostluklar tesis etme imkânı veriyor. Ülkelerimiz arasındaki ticaret hacmi 2016 yılı Kasım ayı itibarıyla 103 milyon dolar, bizim aleyhimize önemli değil fakat biz, bunu yeterli bulmuyoruz. İlk etapta Mozambik-Türkiye arasındaki bu ticaret hacmini 250 milyon dolara, ikinci etapta ise bu ticaret hacmini 500 milyon dolara çıkarmamız inanıyorum ki her iki ülke için de isabetli olacaktır” ifadelerini kullandı.

“MOZAMBİK, TÜRKİYE'DE BÜYÜKELÇİLİK AÇMALIDIR”

İki ülke arasındaki ilişkilerin, 2011 yılında Türkiye'nin Maputo'da büyükelçilik açmasıyla farklı bir noktaya geldiğine değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti: “Bizim şu anda arzumuz Mozambik, Türkiye'de büyükelçiliğini açmalıdır ve biz bu konuda her türlü desteği vermeye hazırız. Bunu başardığımız takdirde inanıyorum ki aramızdaki ilişkiler büyükelçilerimizin gayretleriyle çok daha farklı bir konuma ulaşacaktır.  Sayın Cumhurbaşkanı ile ülkemizde 15 Temmuz gecesi darbe teşebbüsünde bulunan Fetullahçı Terör Örgütüyle mücadeleyi de konuştuk ve bu konuda kendilerinden özellikle desteklerini istedik. Zira Mozambik'te de belli yerlerde bunların nasıl ki bizde silahlı kuvvetlerine yerleşmişlerse, nasıl ki polis teşkilatımıza yerleşmişlerse, nasıl ki devletin kurumlarına yerleşmiş, sızmışlarsa aynı prensibi, dünyanın dört bir köşesinde yaygın olan bu örgüt, burada da yapacaktır, bunun farkında olması temennisinde bulundum. Bu bir dost, bir kardeş temennisidir.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mozambiklilerin çok kullandıkları "Dostu olan kişi her şeye sahiptir” şeklinde bir sözü olduğunu belirterek, “Ben de dostu olan bir arkadaşımla bunları rahatlıkla konuştum. Birlikte zor günde aşacağımız konular var, biz her şeye hazırız ve biz Mozambik'in kara gün dostuyuz” diye konuştu.

Ziyaretinin iki ülke arasındaki uzun soluklu iş birliğinde bir dönüm noktası olmasını temenni eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kıymetli dostum, Cumhurbaşkanı Nyusi'nin şahsında tüm Mozambikli dostlarımıza şahsım ve heyetim adına kalbi şükranlarımı ifade ediyorum” dedi.

MOZAMBİK CUMHURBAŞKANI NYUSİ: “TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE DİPLOMATİK ALANDA YENİ ATILIMLAR GERÇEKLEŞTİRECEĞİZ”

Mozambik Cumhurbaşkanı Filipe Nyusi ise konuşmasında, ülkelerine, Türkiye Cumhuriyeti’nden bir devlet adamının ilk ziyaretini gerçekleştiriyor olmasından büyük onur duyduklarını ifade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretlerinden büyük memnuniyet duyduklarını dile getiren Cumhurbaşkanı Nyusi, bu ziyaret sayesinde iki ülkenin dostluğunu daha da sağlamlaştırdığını, ikili ilişkilerin daha da büyüdüğünü kaydetti.

Türkiye ile Mozambik arasındaki ilişkilerin her geçen gün daha da hızlı büyümeye devam ettiğinin altını çizen Cumhurbaşkanı Nyusi, “Türkiye sadece dost bir ülke olmakla kalmıyor, onlarla diplomatik ilişkilerimiz var elbette ama Türkiye bizim için aynı zamanda Orta Doğu’ya açılan bir kapıdır. İş birliğinin göstergelerine baktığımızda, son derece cesaret verici olduğunu görüyoruz ve böylece bu yolda ilerlemenin ne kadar önemli olduğunu ve kıymetli olduğunu bir kere daha görüyoruz. Sadece iş birliğimizin seviyesini değerlendirmekle kalmıyoruz, aynı zamanda bu ziyaret iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir başlangıç da olacak, ekonomik ve diplomatik alanda yeni atılımlar gerçekleştireceğiz ve bunun için elimizden gelenin en iyisini yapacağız” dedi.

Cumhurbaşkanı Nyusi, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte son derece önemli görüşmeler gerçekleştirdiklerini belirterek, “Mozambik’teki barış konusunu ele aldık ve ekonomik durumu değerlendirdik. Ülkelerimizdeki istikrarı konuştuk. Bu toplantıların gerçekten de çok faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Bizler arkadaşlarımızla, dostlarımızla öncelikleri ele aldık. Karşılaştığımız sorunları ele aldık, tarımın ülkemizde önemli bir rol oynadığını söyledik ve dostlarımıza enerjinin önemli olduğunu söyledik. Potansiyelimizi de dikkate alarak kömür var, rüzgâr var, nehirlerimiz var ve sadece ülkemizde değil, bölgede de enerji alanında yapılabilecekleri konuştuk. Sadece bu alanları konuşmadık elbette, önceliklerimizin neler olduğunu belirledik ve altyapı, fırsatlar, turizm alanında, balıkçılık ve ticaret alanındaki fırsatları değerlendirdik ve imzalanan anlaşmalar da aslında bunun somut göstergesidir. Türkiye teknolojik olarak ileride bir ülke ve ülkemize birçok alanda fayda sağlayabilir. Ve yine eğitim, sağlık konularını ele aldık ve ülkemize yatırımları nasıl arttırabileceğimizi konuştuk” dedi.

İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN ANLAŞMALAR

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mozambik Cumhurbaşkanı Filipe Nyusi’nin düzenlediği ortak basın toplantısından önce Devlet Başkanlığı Sarayında şu anlaşmalar imzalandı:

Türkiye ve Mozambik  arasında diplomatik, hizmet ve hususi pasaport hamilleri için "Karşılıklı Vize Muafiyeti Anlaşması" ile "Siyasi İstişare Mekanizması Kurulmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası"na Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu imza attı.

İki ülke arasında "Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması" ile "Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşması" Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci tarafından imzalandı.

Türkiye ile Mozambik arasında "Kültür Alanında İşbirliği Mubakat Zaptı" ve "Turizm Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı", Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak tarafından imza altına alındı. // EGE BASIN GRUBU