Çeşme Be­le­di­ye Baş­ka­nı M. Ekrem Oran, An­ka­ra Üni­ver­si­te­si Dil ve Ta­rih-Coğ­raf­ya Fa­kül­te­si Es­ki­çağ Ta­ri­hi Bö­lü­mü Öğ­re­tim Üyesi ve Eryth­rai Ka­zı­la­rı Baş­ka­nı Doç. Dr. Ayşe Gül Aka­lın Orbay’ı ve Eryth­rai kazı eki­bi­ni zi­ya­ret ede­rek, Eryth­rai, ça­lış­ma­lar ve pro­je­ler hak­kın­da bilgi aldı. Çeşme’nin tu­rizm­le bir­lik­te ta­ri­hi ve kül­tü­rel de­ğer­le­ri ön plana çı­ka­rı­la­rak anıl­ma­sı­nı he­def­le­dik­le­ri­ni be­lir­ten Baş­kan Oran, “Il­dı­rı ta­ri­hi ve kül­tü­rü ile çok özel bir böl­ge­miz, bu coğ­raf­ya­da ya­şa­mış ve halen ya­şa­yan in­san­la­rı, ya­rat­tık­la­rı kül­tü­rel de­ğer­le­rin, ge­ri­de bı­rak­tık­la­rı eser­ler ve kül­tür var­lık­la­rı­nın bizim için önemi çok büyük. Eryth­rai'ın köy­lü­süy­le bir­lik­te ya­şat­mak is­ti­yo­ruz. Ama­cı­mız, Il­dı­rı'dan in­san­la­rı yok edip, ölü bir alan al­tın­da kazı yap­mak değil. Üze­rin­de ya­şa­yan va­tan­daş­la­rı­mı­zın da rol ala­ca­ğı “kül­tü­rel tu­rizm mo­de­li” ya­rat­ma­yı he­def­li­yo­ruz. Eryth­rai’yi bu­ra­da ya­pı­lan ça­lış­ma­la­rı des­tek­le­yip ha­zır­lan­mış olan pro­je­le­ri ger­çek­leş­tir­di­ği­miz­de bu kül­tü­rel değer ko­ru­na­rak hem ne­sil­den ne­si­le ak­ta­rı­la­cak hem de bu tarih ve coğ­raf­ya­yı ta­nı­ma­ya yur­ti­çi ve yurt dı­şın­dan şüp­he­siz bir­çok zi­ya­ret­çi ge­le­cek­tir” dedi.


Il­dı­rı-Eryth­rai’da kazı eki­bi­ni zi­ya­ret eden Çeşme Be­le­di­ye Baş­ka­nı M. Ekrem Oran, Kazı Baş­ka­nı Doç. Dr. Aka­lın Orbay’dan Eryth­rai’ın ta­ri­hi önemi, daha önce ya­pı­lan kazı ça­lış­ma­la­rı ve so­nuç­la­rı, Eryth­rai’ın tu­rizm po­tan­si­ye­li, Eryth­rai’da kendi di­na­mik­le­ri­ne özgü bir tu­rizm mo­de­li ya­rat­ma ama­cıy­la ta­sar­lan­mış pro­je­ler, üze­rin­de mo­dern yer­le­şi­min sür­dü­ğü sitin hali ha­zır­da­ki so­run­la­rı ve kazı ça­lış­ma­la­rı­nın ih­ti­yaç duy­du­ğu fi­nan­sal des­tek ko­nu­sun­da ha­zır­lan­mış bil­gi­len­dir­me su­num­la­rı­nı din­le­di.

Çeşme Kül­tür Tu­riz­mi­nin Po­tan­si­yel Kay­na­ğı; Il­dı­rı!

Il­dı­rı’nın Çeşme ta­ri­hi­nin do­la­yı­sıy­la böl­ge­de­ki kül­tür tu­riz­mi­nin de göz­be­be­ği ol­du­ğu­na vurgu yapan Baş­kan Oran, “Il­dı­rı yani Eryth­rai sa­de­ce Çeşme için değil Ege uy­gar­lık ta­ri­hin­de çok adı geçen önem­li bir mer­ke­zi­miz, 1. ve 2. de­re­ce ar­ke­olo­jik sit sta­tü­le­ri­ne sahip ol­du­ğu için de Çeşme il­çe­miz­de eli­miz­de büyük öl­çü­de ko­ru­na­rak kal­mış tek yer. Son se­ne­ler­de ta­ri­hi ve doğal gü­zel­lik­le­riy­le keş­fe­di­len bu küçük kon­sept köyün, dü­zen­le­nen küçük kül­tür fes­ti­va­li ve köyün ha­nım­la­rı­nın üre­ti­ci pa­za­rıy­la büyük ilgi gör­dü­ğü­ne şahit olu­yo­ruz. Biz bu po­tan­si­yel­le­ri doğru şe­kil­de plan­la­yıp des­tek­le­ye­rek Il­dı­rı’yı ko­ru­mak ve kont­rol­lü ge­liş­tir­mek ama­cın­da­yız. Eryth­rai'ın köy­lü­süy­le bir­lik­te ya­şat­mak is­ti­yo­ruz. Ama­cı­mız, Il­dı­rı'dan in­san­la­rı yok edip, ölü bir alan al­tın­da kazı yap­mak değil. Üze­rin­de ya­şa­yan va­tan­daş­la­rı­mı­zın da rol ala­ca­ğı “kül­tü­rel tu­rizm mo­de­li” ya­rat­ma­yı he­def­li­yo­ruz. Böy­le­ce Çeşme tu­riz­mi­ne en doğal ha­liy­le bel­de­miz ka­zan­dı­rı­la­bi­le­cek­tir” diye ko­nuş­tu.

Ka­dın­la­rı­mı­zı üre­ti­me ka­zan­dır­ma­yı amaç­lı­yo­ruz

Baş­kan Oran, “Kazı eki­bi­nin halk­la baş­lat­tı­ğı ve ta­sar­la­dı­ğı aka­de­mik pro­je­le­rin, pra­tik­te uy­gu­lan­ma­sı için an­la­şı­lıp des­tek­len­me­si ve bü­yü­tül­me­si ge­re­ki­yor. Ör­ne­ğin Köy ha­nım­la­rıy­la baş­la­tıl­mış üre­tim ça­lış­ma­la­rın­da mü­te­va­zi çapta ev üre­ti­mi yi­ye­cek­ler ek­mek­ler, el iş­le­ri yer al­mak­ta yine aynı kap­sam­da Kazı eki­bi­nin öne­ri­le­ri ve Kay­ma­kam­lı­ğın gi­ri­şi­miy­le Halk eği­tim mer­ke­zi­nin bu­ra­da se­ra­mik kursu aç­ma­sı sağ­lan­mış ve Il­dı­rı­lı ha­nım­lar da çok ilgi gös­ter­miş­ler. Kazı Baş­kan­lı­ğı­mız zaten antik çağ­dan beri se­ra­mik ve mo­za­ik üre­ti­miy­le ün­len­miş bu mer­kez­de bu za­na­at­la­rın halka öğ­re­ti­lip tek­rar gün­de­me ge­ti­ril­me­si­nin öne­min­den bah­set­ti, eğer bu alan­lar­da bu eği­tim plan­lı bir şe­kil­de ya­pı­lır­sa hem Il­dı­rı­lı ha­nım­lar mes­lek sa­hi­bi uzman iş gücü ha­li­ne gelir hem de Il­dı­rı için yeni bir üre­tim- ka­zanç sek­tö­rü ku­ru­lur. Se­ne­ler­dir sı­nır­lı ola­nak­lar­la, bu­ra­da­ki bir­çok de­ğiş­ke­nin den­ge­le­ri­ni de göz önün­de tutup ar­ke­olo­jik araş­tır­ma ve kazı ça­lış­ma­la­rı yü­rüt­me­ye ça­lı­şan Doç. Dr. Ayşe Gül Aka­lın Orbay ve eki­bi­ne çok te­şek­kür ede­rim, yer­le­şi­min so­run­la­rı ko­nu­sun­da ortak ça­lı­şıp eli­miz­den gelen des­te­ği ve ola­nak­la­rı sağ­la­ya­rak eki­bi­mi­zin bu yolda daha etkin ça­lı­şa­bil­me­si­ni amaç­lı­yo­ruz ” dedi.

Tarım, se­ra­mik ve mo­za­ik okulu

Baş­kan Oran, İzmir Yük­sek Tek­no­lo­ji Ens­ti­tü­sü Mi­mar­lık ve Şe­hir­ci­lik Bö­lü­mü öğ­re­tim üye­le­ri­nin Kazı eki­biy­le ortak yü­rüt­tük­le­ri gö­nül­lü ça­lış­ma­lar so­nu­cu ge­liş­ti­ri­len “ Antik Eryth­rai’la Ya­şa­yan Köy Il­dı­rı” Pro­je­si­nin ay­rın­tı­la­rı­nı din­le­ye­rek, fikir alış­ve­ri­şin­de bu­lun­du. Kazı Baş­ka­nı Dr. Aka­lın Orbay bu kap­sam­da­ki pro­je­le­ri­nin dün­ya­da Il­dı­rı’daki gibi kül­tü­rel sü­rek­li­li­ği olan önem­li mer­kez­ler­de uy­gu­lan­ma­ya baş­la­nan “Kül­tür tu­riz­mi” do­la­yı­sıy­la “tarih ve ar­ke­olo­ji çı­kış­lı kır­sal kal­kın­ma pro­je­le­ri” ol­du­ğu­na, böyle bir mo­de­lin Çeşme ve Il­dı­rı kül­tür ve tu­riz­mi için de uy­gu­la­na­bi­le­ce­ği­ne ancak tüm ça­lış­ma­la­rı­nın te­ori­de kal­dı­ğı­nı, far­kın­da­lık, ye­ter­li des­tek ve fark­lı pay­daş­la­rın or­ga­ni­zas­yo­nuy­la uy­gu­la­ma­ya ge­çi­ri­le­bi­le­ce­ği­ne vurgu yaptı. Söz ko­nu­su pro­je­ler aka­de­mi, ba­kan­lık ve yö­ne­tim­ler or­tak­lı­ğın­da ge­liş­ti­ri­lip sür­dü­rü­le­bi­li­nir­se, Çeşme kim­li­ğin­de ka­lı­cı, köklü çö­zü­me da­ya­nan bir kül­tür tu­riz­mi ve ye­re­le özgü kal­kın­ma mo­de­li ola­rak örnek ola­ca­ğı ve Il­dı­rı hal­kı­nın so­run­la­rı­nı da çö­ze­ce­ği dü­şün­ce­sin­de ol­du­ğu­nu be­lirt­ti.


Doç. Dr. Orbay on iki ion şeh­rin­den biri slo­ga­nıy­la Çeşme’de gün­dem­de olan Eryth­rai’a Ep­he­sos ör­ne­ğiy­le kı­yas­la­nıp aynı bek­len­ti­ler­le yak­la­şıl­dı­ğı­nı oysa yüz on yıl­dır ka­zıl­mış bu İon şehri gibi Il­dı­rı’da boş bir antik şehre sahip ol­ma­dık­la­rı­nı çünkü üze­rin­de antik dö­nem­den gü­nü­mü­ze değin sü­re­ge­len bir yaşam bu­lun­du­ğu­nu vur­gu­la­ya­rak hem fi­zik­sel hem de kül­tü­rel an­lam­da sü­rek­li­lik- ke­sin­ti ve de­ği­şim­ler ya­şan­dı­ğı­nı an­lat­tı.

Baş­kan Oran’a te­şek­kür

Baş­kan Oran’a kent­te­ki tüm antik ka­lın­tı­la­rı ve Eryth­rai ka­lın­tı­la­rı­nı gez­di­re­rek, ara­zi­de ile­ri­ki dö­nem­ler­de ger­çek­leş­tir­me­yi dü­şün­dük­le­ri kazı ça­lış­ma­la­rı hak­kın­da bilgi veren Doç. Dr. Orbay,Il­dı­rı-Eryth­rai ka­zı­sı­nın ne­sil­ler bo­yun­ca sü­re­ce­ği­ni,bu yö­nüy­le de zaten her­kes için il­ginç olan ar­ke­olo­ji ça­lış­ma­la­rı­nın bu­ra­da­ki tu­riz­min sür­dü­rü­le­bi­lir­li­ği­nin bir par­ça­sı ola­ca­ğı­nın al­tı­nı çizdi. Gün so­nun­da Kazı Baş­ka­nı Dr. Aka­lın Orbay tüm gü­nü­nü ayı­rıp , ça­lış­ma­la­ra sa­mi­mi­yet­le ilgi gös­ter­di­ği ve katkı söz­le­ri için Baş­kan Oran’a te­şek­kür etti.